***

Zaczęło się pewnie od przygód Pana Samochodzika i Kapitana Nemo. Dziś patrzę sceptycznie na tę fascynację samotnymi facetami poruszającymi się dziwnymi pojazdami na- i pod-wodnymi, ale wtedy liczyła się tylko tajemnica i niebezpieczeństwo. Później były powieści detektywistyczne: Sherlock Holmes, Hercule Poirot i inni. Po opanowaniu wszystkiego, co detektyw wiedzieć powinien, byłem jednak zrozpaczony, bo w mojej okolicy nie dochodziło do żadnych tajemniczych morderstw ani zuchwałych kradzieży, nie miałem więc co robić. Szukałem dalej: John Grisham, Erich Segal, Stephen King. Przeczytałem dziesiątki tych książek i doszedłem do wniosku, że one donikąd nie prowadzą. Przed każdą z nich i po każdej z nich byłem tym samym człowiekiem. Czytałem też w tamtych czasach tak szmirowate rzeczy jak ero-horrory Grahama Mastertona. To już nie była stagnacja, tylko raczej – równia pochyła. Czułem jednak podskórnie, że literatura musi być czymś więcej.

Pewnego dnia, będąc już w liceum, ściągnąłem z półki Heban Ryszarda Kapuścińskiego i tak zaczęła się długa przygoda z reportażem, literaturą podróżniczą, eseistyką, wspomnieniami, książkami biograficznymi i popularnonaukowymi. W efekcie stałem się człowiekiem literatury faktu. Te literackie ścieżki znam najlepiej. Powieści, owszem, czytuję, ale mało systematycznie, bez wielkiego planu.

Nie wspomniałem jeszcze o diarystyce. Sam wcześnie zacząłem prowadzić dziennik. Treść pierwszego, nazwanego przeze mnie szumnie Dziennikiem pokładowym jest źródłem niekończących się szyderstw pod moim adresem ze strony P. Gdy tylko wyłoni się on z szafy lub kartonu przy porządkach albo przeprowadzkach – mamy niezły ubaw. Pewnego razu, chyba świeżo po skończeniu liceum, wpadł mi w ręce Dziennik pisany nocą Herlinga-Grudzińskiego. Podobał mi się ten tytuł. Wyobrażałem sobie wtedy z całą ostrością, z jaką w przyszłość spogląda świeżo upieczony maturzysta, że w dzień mógłbym wieść JAKIEŚ życie, a w nocy siadałbym w fotelu, otaczał się papierosową mgłą i aurą mocnego trunku, i wyciągał esencję z tego, co przeżyłem. Po przeczytaniu kilkunastu stron z dziennika Herlinga-Grudzińskiego wiedziałem już, że lepiej będzie skupić się na czytaniu. Dziennik pisany nocą stanowił dla mnie wrota do środowiska paryskiej Kultury.

Jeśli czyta się listy, dzienniki, eseje – każda książka jest pełna odniesień do innych literackich tropów. Wychodząc od Kapuścińskiego i Herlinga-Grudzińskiego mógłbym rozrysować olbrzymi graf zależności (kto kogo czytał) między większością autorów, z którymi spędziłem najwięcej czasu. Robiłem nawet takie grafy w moich dawnych zeszytach lektur. Liczba potencjalnych, czekających na zbadanie odnóg tego grafu jest tak wielka, że jestem spokojny. Nigdy nie będę sam, nigdy nie będę się nudził.

Od podstawówki czytałem też sporo książek technicznych, zwłaszcza dotyczących programowania. Z kolei w ciągu ostatnich dwóch lat odkrywałem piękno w prostocie matematyki. Po pracy zaglądałem do algebry liniowej, rachunku różniczkowego i całkowego, czy teorii prawdopodobieństwa. Literatura przez wielkie „L” zeszła na dalszy plan, choć ostatnio powrót w tym kierunku napędzają eksploracje warszawskie.

Kilka miesięcy temu gdzieś na blogu ktoś spytał, według jakiego klucza dobieram lektury. Odpowiedziałbym tak: poszukiwania trwały długo, lądowałem nawet na manowcach ero-horrorów, ale ostatecznie znalazłem swoje tropy. Aby pójść moim śladem wystarczy zajrzeć do Herlinga-Grudzińskiego albo Ryszarda Kapuścińskiego (w tym celu głównie Lapidaria) i iść przed siebie. Odciski moich stóp będą na co drugim zakręcie.